Kościół św. Trójcy w Cieszynie

---

Historia

Historia kościoła św. Trójcy w Cieszynie sięga 1585 roku, kiedy to na cmentarzu wzniesiono pierwszą ewangelicką świątynię, będącą fundacją księżnej Sydonii Katarzyny. Powstanie tej budowli było ściśle związane z epidemią, która nawiedziła miasto, trwając od Zielonych Świątek do połowy października tego samego roku. W obszarze kościoła oraz pobliskich terenach pochowano podobno około 3000 ofiar tej zarazy.

Ogrody, które stały się miejscem pochówku, zostały ofiarowane przez księżną Sydonię Katarzynę. Z początku, na tym terenie zbudowano drewnianą kaplicę, a następnie, w 1594 roku, przystąpiono do budowy murowanego kościoła. Jednak w 1654 roku, w wyniku kontrreformacji, świątynia została odebrana ewangelikom i przekazana katolikom. Ten zwrot był spowodowany konwersją księcia cieszyńskiego Adama Wacława, który powrócił do wiary katolickiej.

Protestanci nie zdołali odzyskać kontroli nad kościołem. Po tym, gdy w 1653 roku ich ostatni pastor musiał opuścić Cieszyn, w marcu 1654 roku, budowlę przejęła Komisja Religijna. W efekcie tego, kościół stał się filią parafii Świętej Marii Magdaleny.

Cmentarz otaczający kościół rozpoczęto likwidować w 1865 roku, a całkowite zamknięcie miało miejsce w 1883 roku. Z czasem przekształcono go w Park Świętej Trójcy. Na cmentarzu, oprócz ofiar epidemii, spoczęły również znane postacie, w tym twórca cieszyńskiej biblioteki i muzeum – ks. Leopold Szersznik. Jedną z nagrobnych płyt wyprodukowano dla Gabriela Gerloffa (1605–1655), ostatniego cieszyńskiego mincerza, pochodzącego z Saksonii. Po II wojnie światowej skuto niemiecki napis, pozostawiając jedynie herb Gerloffa oraz ornament roślinny.

Odpust w kościele odbywa się w niedzielę Trójcy Przenajświętszej, będąc wezwaniem do pielgrzymek i modlitwy.

Architektura

Kościół w Cieszynie to wyjątkowy obiekt o architekturze jednonawowej, łączącej w sobie cechy stylu gotycko-renesansowego. Został on zbudowany na rzucie prostokąta, charakteryzując się trójprzęsłową nawą oraz dachem dwuspadowym. Do głównej nawy przylega niższe prezbiterium, które zawiera zakrystię oraz wieżę kościelną. Ważnym elementem zwieńczającym frontową fasadę jest późnorenesansowy szczyt, datowany na 1659 rok, który dodaje budowli historycznego uroku.

Na bocznych ścianach umieszczono ostrołukowe okna w półkoliście zamkniętych niszach, które nadają wnętrzu kościoła charakterystyczny wygląd. Nad wejściem znajdują się gotyckie portale, pochodzące z końca XVII wieku, podkreślające tradycyjny styl budowli. Przy ratuszu wznosi się neogotycka wieża, która powstała w 1864 roku, a jej ściany zdobią kamienne epitafia w stylu renesansowo-barokowym, wmurowane w zewnętrzny mur. Wieża została pobudowana w miejsce drewnianej konstrukcji, która przedtem wieńczyła kaplicę grobową. W jej wnętrzu wisi dzwon pochodzący z 1641 roku, który został ufundowany przez księżną Elżbietę Lukrecję.

Wnętrze kościoła zaskakuje pięknym kolebkowym sklepieniem, które ozdobione jest głębokimi lunetami. Oddzielenie nawy od prezbiterium tworzy tęczowy ostrołuk, a na przeciwległej stronie można dostrzec chór z przełomu XVIII i XIX wieku, wspierający się na trzech arkadach.

Centralnym punktem jest późnobarokowy ołtarz główny, który ma dwie kondygnacje i jest kolumnowy. Został on ornamentowany figurami św. Teresy i św. Jadwigi, a w ołtarzu znajdują się XIX-wieczne obrazy autorstwa F. Dobischowskiego, które przedstawiają Chrzest Pana Jezusa w Jordanie oraz Boga Ojca. W ołtarzach bocznych umieszczono dzieła przedstawiające św. Sebastiana i św. Tobiasza z aniołem.

W centralnej części północnej kościoła widoczny jest zamurowany portal, co sugeruje, iż w przeszłości istniało tam kolejne wejście. Po zakończeniu II wojny światowej świątynia została wzbogacona o polichromię, co dodało jej dodatkowego blasku i bogactwa wizualnego.

Legenda

Warto poznać historię, która wiąże się z kościołem pod wezwaniem Świętej Trójcy. Legenda ta ma swój początek w połowie XIX wieku, a opowiada o wydarzeniach sprzed wielu lat. W 1241 roku, podczas najazdu Tatarów na Europę, książę cieszyński podjął próbę obrony, jednak jego starania okazały się bezskuteczne.

Mieszkańcy Cieszyna, zmuszeni do ucieczki, schronili się w górach, zabierając ze sobą dobytek. W trakcie tego dramatycznego wydarzenia miało miejsce niezwykłe zdarzenie – cud, a Tatarzy zdecydowali się wycofać. W podziękowaniu za ratunek, mieszkańcy Cieszyna postanowili wznieść kościół ku czci Świętej Trójcy.

Mimo że kościół ten ucierpiał w wyniku pożaru, mieszkańcy byli przekonani, że w obliczu trudnych sytuacji muszą zwracać się z prośbą do Opatrzności. Kiedy w 1585 roku w Cieszynie wybuchła groźna zaraza, mieszkańcy złożyli przysięgę, że odbudują zniszczony kościół, jeśli Bóg ocalą ich przed zagładą.

Msze święte

W kościele św. Trójcy w Cieszynie odbywają się różnorodne msze święte, które mają ustaloną porę na każdy dzień tygodnia. Poniżej przedstawiamy harmonogram:

• niedziele i święta nakazane: 11.00,
• poniedziałek (Odnowa w Duchu Świętym) – godzina 19.00,
• wtorek (uczniowie szkół gimnazjalnych) – godzina 17.00,
• środa (uczniowie Szkół Katolickich) – godzina 7.45,
• czwartek (dzieci pierwszokomunijne) – godzina 17.00,
• piątek (Ruch Światło-Życie) – godzina 17.00,
• sobota – godzina 17.00.

Zapraszamy do uczestnictwa w tych wydarzeniach duchowych, które są doskonałą okazją do wspólnej modlitwy i refleksji.

---

Oceń: Kościół św. Trójcy w Cieszynie

---