Kościół św. Marii Magdaleny jest najstarszą istniejącą budowlą sakralną w mieście Cieszyn, pełniącącą funkcję kościoła farnym. Stanowi on centralny punkt parafii św. Marii Magdaleny w Cieszynie, będąc jednocześnie świadkiem wielu wydarzeń historycznych oraz kulturowych, które miały miejsce na tych ziemiach.
Jego architektura emanuje urokiem i jest doskonałym przykładem architektury sakralnej regionu, przyciągającym zarówno wiernych, jak i turystów, którzy pragną odkrywać bogactwo historii tej niezwykłej świątyni.
Historia
Świątynia, której historia sięga XIII wieku, została wzniesiona około 1263 roku jako przykład architektury romańskiej. Jej fundatorką była Eufemia, żona księcia opolsko-raciborskiego Władysława. Początkowo pełniła funkcję kościoła klasztornego zakonu dominikanów, poświęconego Najświętszej Maryi Pannie.
W okresie gotyku, kościół przekształcono, a jego układ zmieniając dostosowano do potrzeb zakonnic. Długie prezbiterium zapewniało miejsce dla dominikanów, podczas gdy nieco krótsza nawa była przeznaczona dla wiernych.
W czasach reformacji, pomiędzy 1544 a 1611 rokiem, świątynia przeszła w ręce ewangelików. Po pewnym czasie, w 1611 roku, znów została oddana dominikanom, z których zarządzania korzystała aż do 1789 roku. Po tym okresie, w 1784 roku, kościół stał się siedzibą nowej parafii, obejmującej wschodnią część Cieszyna oraz pobliskie wsie.
Po zniszczeniach spowodowanych pożarem w 1789 roku, świątynia przeszła przez proces odbudowy, stając się nowym kościołem farnym pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Warto zauważyć, że w tym czasie poprzedni kościół parafialny znajdujący się na obecnym placu Teatralnym spalił się podczas tego samego nieszczęścia. Po likwidacji klasztoru, dominikanie opuścili Cieszyn na zawsze.
Odbudowa wprowadziła późnobarokowo-klasycystyczne elementy do gotyckiego korpusu budynku. Fasada kościoła, zwieńczona wieżą, została zaprojektowana przez Karla Jacobiego von Eckholma, głównego architekta odpowiedzialnego za odbudowę miasta po pożarze. Styl, który został wówczas nadany świątyni, przetrwał do dziś.
Opis
Kościół św. Marii Magdaleny w Cieszynie pełni ważną rolę w historii regionu, będąc miejscem spoczynku dla licznych Piastów cieszyńskich oraz przedstawicieli lokalnej szlachty. Z licznych dawnych nagrobków pozostała jedynie XV-wieczna gotycka rzeźba Przemysława I Noszaka, która wznosi się w neorenesansowej wnęce arkadowej, zaprojektowanej przez Albina Prokopa w roku 1860.
Wnętrze kościoła emanuje stylem barokowym, co szczególnie widoczne jest w ołtarzach, ambonie oraz chrzcielnicy, których autorem jest śląski rzeźbiarz Jan Józef Schubert z Opawy. Ściany świątyni zdobią obrazy Drogi Krzyżowej, namalowane pod koniec XVIII wieku przez Ignatza Günthera, również z Opawy. Warto zwrócić uwagę na późnobarokowy ołtarz główny, datowany na 1795 rok i stworzony przez morawskiego artystę Andreasa Kaspra Schweigla z Brna. U podstawy tego ołtarza znajdują się figury świętych Piotra i Pawła, natomiast w jego szczycie widnieje symbol Opatrzności Bożej.
W 1858 roku na ołtarzu zawieszono obraz namalowany w Wenecji, przedstawiający mycie nóg Chrystusowi przez św. Marię Magdalenę. Dodatkowo, w roku 1997, w kościele umieszczono XVII-wieczny obraz Matki Bożej Cieszyńskiej, który został ozdobiony koronami wykonanymi z filigranu cieszyńskiego. Od roku 2002, świątynia nosi zaszczytne miano „Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej”.
W kościele odbywają się trzy odpusty parafialne, które przypadają na określone daty: niedziela po 22 lipca – odpust dedykowany św. Marii Magdalenie, pierwsza niedziela września – odpust ku czci św. Melchiora Grodzieckiego oraz pierwsza niedziela października – odpust ku czci Matki Bożej Cieszyńskiej.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 02.12.2022 r.) wkz.katowice.pl [dostęp 03.12.2022 r.]
- Marcin Żerański: Cieszyn i Czeski Cieszyn - śladem tramwaju. Cieszyn: Pracownia na Pastwiskach, 2011.
- Sanktuarium Matki Bożej Cieszyńskiej. [w:] GoSilesia.pl [on-line]. [dostęp 09.09.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół Imienia Najświętszej Maryi Panny w Cieszynie | Kościół św. Jerzego w Cieszynie | Kościół św. Trójcy w Cieszynie | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Cieszynie | Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Cieszynie | Zespół klasztorny bonifratrów w Cieszynie | Rotunda św. Mikołaja w Cieszynie | Klasztor Franciszkanów w Cieszynie | Kościół Opatrzności Bożej w Cieszynie | Kościół św. Elżbiety Węgierskiej w Cieszynie | Kościół św. Krzyża w Cieszynie | Zespół klasztorny elżbietanek w Cieszynie | Kościół Jezusowy w Cieszynie | Kościół ewangelicki w Cieszynie-Marklowicach | Parafia św. Marii Magdaleny w CieszynieOceń: Kościół św. Marii Magdaleny w Cieszynie