Marklowice, znane również pod niemiecką nazwą Marklowitz, to najnowsza dzielnica miasta Cieszyn, która przeszła interesującą ewolucję od samodzielnej wsi do integralnej części miejskiej przestrzeni. Pięknie usytuowana przy granicy polsko-czeskiej, Marklowice oferują swoim mieszkańcom oraz turystom szereg atrakcji i udogodnień.
W tej dzielnicy znajduje się kopalnia gazu ziemnego, co czyni ją ważnym punktem na mapie lokalnej gospodarki. Ponadto, Marklowice są domem dla fabryki farb i lakierów "Polifarb", będącej teraz częścią PPG Polifarb Cieszyn SA, która jest kluczowym graczem na rynku przemysłowym.
Marklowice mogą również poszczycić się stacją kolejową, znaną jako Cieszyn Marklowice, co zapewnia dogodne połączenia z innymi częściami regionu. Dla miłośników przyrody interesującym miejscem jest rezerwat przyrody Kopce, który zachwyca swoją unikalną florą i fauną.
Marklowice z pewnością zasługują na uwagę, stanowiąc nie tylko wspaniałe miejsce do życia, ale też ciekawy cel wycieczek, gdzie historia łączy się z przyrodą oraz nowoczesnymi osiągnięciami przemysłu.
Historia
Miejscowość ta po raz pierwszy została odnotowana w historii w 1523 roku. Jest to ważny moment, który świadczy o jej znaczeniu na przestrzeni wieków.
Według danych z 1900 roku, w austriackim spisie ludności, w Marklowicach, które były wówczas przysiółkiem Pogwizdowa, znajdowało się 20 budynków mieszkalnych. W sumie żyło tam 164 osoby, z czego 57 mieszkańców (34,8%) stanowili katolicy, a 107 (65,2%) było ewangelikami. Ciekawym zjawiskiem był także język, w którym posługiwali się mieszkańcy — 158 osób (96,3%) mówiło po polsku, 4 osoby (2,4%) używały języka niemieckiego, a 2 osoby (1,2%) korzystały z języka czeskiego.
W 1910 roku Marklowice zamieszkiwało już 191 osób zameldowanych w 20 budynkach, co wskazywało na rozwijającą się społeczność na obszarze 216 hektarów. Gęstość zaludnienia wynosiła 88,4 osoby na kilometr kwadratowy. Z tej liczby 184 osoby były zameldowane na stałe. Warto zaznaczyć, że 173 mieszkańców (94%) używało języka polskiego, natomiast 11 osób (6%) posługiwało się językiem niemieckim. W kontekście wyznania, 69 osób (36%) było katolikami, 115 (60%) ewangelikami, a 7 (3,7%) wyznawcami judaizmu.
Z kolei w 1997 roku w Marklowicach mieszkało 590 mieszkańców, co stanowiło 1,5% ogólnej populacji Cieszyna, która liczyła 38 115 osób. Te dane odzwierciedlają dynamiczny rozwój tej miejscowości na tle większej urbanistycznej całości.
Dwór książęcy w Marklowicach
Dwór w Marklowicach ma swoje początki sięgające XVI wieku, kiedy to powstał na życzenie ówczesnych władz. Po śmierci swojej żony, Elżbiety Kurlandzkiej, książę Adam Wacław Cieszyński związał się z Małgorzatą Kostlachówną, która urodziła mu nieślubnego syna, Wacława Gotfryda. W celu zapewnienia przyszłego bytu dla dziecka oraz jego matki, książę ofiarował Małgorzacie posiadłość Marklowice, niewielki, aczkolwiek doniosły dwór.
W 1640 roku, księżna cieszyńska Elżbieta Lukrecja, będąca córką Adama Wacława i przyrodnią siostrą Wacława Gotfryda, uzyskała u cesarza tytuł szlachecki dla swojego brata, powiększając tym samym jego znaczenie w oczach ówczesnej societas. Przyznano mu tytuł von Hohenstein, aczkolwiek z ograniczeniem związanym z herbem piastowskim. Z uwagi na obawę przed pretensjami austriackich Habsburgów do Księstwa Cieszyńskiego, Wacław Gotfryd nie miał otrzymanego prawa do nabywania dóbr ziemskich. Po śmierci Małgorzaty Koschlinger, Marklowice przeszły w ręce Komory Cieszyńskiej.
Budowla zachowała do naszych czasów izby z kolebkowo-krzyżowymi sklepieniami na parterze oraz reprezentacyjne sale na piętrze, które kryją w sobie profilowane belkowe stropy. Warto zwrócić uwagę na kamienne arkadki, portal i obramienia okienne, a także na wysoki, dwuspadowy dach, które nadają dworowi unikalny charakter. Na pierwszym piętrze niegdyś znajdowała się loggia, która jednak po drugiej wojnie światowej została zamurowana. Dwór był częścią większego kompleksu, gdyż jeszcze na początku XX wieku można było dostrzec pozostałości murów o bardziej rozbudowanej architekturze.
Obecnie, dawny dwór księcia Cieszyńskiego znajduje się w rękach prywatnych i pełni funkcje mieszkalne, co sprawia, że lokalna historia oraz jej architektoniczne ślady nadal żyją w codziennym życiu mieszkańców Marklowic.
Przyroda
Nieopodal ulicy Frysztackiej 246 znajduje się pomnik przyrody, którym jest dąb szypułkowy. Drzewo to charakteryzuje się imponującym obwodem pnia wynoszącym 416 cm.
Przypisy
- AleksanderA. Dorda AleksanderA., MarekM. Fiedor MarekM., StanisławS. Kawecki StanisławS., Pomniki przyrody Cieszyna, Cieszyn: Urząd Miejski w Cieszynie, 2019, s. 144, ISBN 978-83-89835-82-6.
- PPG Polifarb Cieszyn [online], www.ppg-polifarb.pl [dostęp 25.11.2017 r.]
- UM w Cieszynie: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Cieszyna. [w:] www.um.cieszyn.bip-gov.info.pl [on-line]. 06.10.2008 r. [dostęp 07.12.2010 r.]
- Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 310. ISBN 978-83-926929-3-5.
- Dz.U. 1976 nr 41 poz. 245
- Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. Brak numerów stron w książce.
- Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. Brak numerów stron w książce.
- http://www.ksiestwo.republika.pl/ciekaw%5Crezydencje1.html
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Pastwiska (Cieszyn) | Bobrek (Cieszyn) | Boguszowice (Cieszyn) | Mnisztwo | Błogocice (Cieszyn) | Gułdowy | Kalembice | Krasna (Cieszyn)Oceń: Marklowice (Cieszyn)