Andrzej Dyrcz

---

Życiorys

„W latach 1950–1953 Andrzej Dyrcz zdobywał wiedzę na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie w 1955 roku uzyskał tytuł magistra. W tej samej instytucji obronił również pracę doktorską w 1960 roku, a habilitację uzyskał w 1969 roku. W 1982 roku nadano mu tytuł profesora nauk przyrodniczych. Obecnie jest zasłużonym emerytowanym profesorem oraz wolontariuszem na Uniwersytecie Wrocławskim.

Dorobek naukowy dyrektora dotyczy szerokiego zakresu tematów związanych z biologią, ekologią oraz ekologią behawioralną, a szczególnie faunistyką ptaków. W latach 1968–1980 zainicjował i prowadził unikalne, zespołowe badania nad awifauną torfowisk Kotliny Biebrzańskiej oraz Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, które miały znaczący wpływ na wprowadzenie ochrony tych obszarów. Jego prace dotyczące systemów rozrodczych dwóch gatunków ptaków, trzciniaka oraz wodniczki, powiązanych z ekosystemami wodnymi i bagiennymi, zyskały szerokie uznanie i były często cytowane w literaturze.

Przez lata prowadził prace ornitologiczne, które przyczyniły się do publikacji wyników badań w wielu miejscach na świecie, w tym w jeziorach Szwajcarii (z pomocą stypendium Schweizerische Vogelwarte – 1973, 1974 i 1975), w Panamie (dzięki stypendiom Smithsonian Institution; 1979, 1998 oraz 1999), a także w peruwiańskiej Amazonii (1985/1986), Papui-Nowej Gwinei (z dofinansowaniem Christensen Research Institute z siedzibą w Oxfordzie, 1990), Japonii (stypendium Public Work Research Institute – 1996) i Ekwadorze (Yanayacu Biological Station & Center of Creative Studies, 2007, 2008, 2009). Jego staże naukowe miały miejsce w Vogelwarte Radolfzell oraz na Uniwersytecie w Heidelbergu (stypendia Deutsche Forschungsgemeinschaft – 1999 i 2002).

Zorganizował Zakład Ekologii Ptaków na Uniwersytecie Wrocławskim i przez 28 lat (1975-2003) nim kierował. W roku 1982, z jego inicjatywy, powstało czasopismo „Ptaki Śląska”, którego jest redaktorem naczelnym do chwili obecnej. W ciągu swojej kariery wypromował 10 doktorów oraz kilkudziesięciu magistrów. Brał aktywny udział w tworzeniu Biebrzańskiego Parku Narodowego, a w latach 2001–2004 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej tego Parku. Andrzej Dyrcz był również członkiem korespondentem (wybranym) British Ornithologists’ Union oraz członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Zoologów, Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków oraz Śląskiego Towarzystwa Ornitologicznego.

Publikacje

Andrzej Dyrcz to uznany specjalista w dziedzinie ornitologii, który posiada imponujący dorobek naukowy liczący aż 248 publikacji. Jego prace w dużej mierze koncentrują się na ptakach, a wśród nich można znaleźć wiele istotnych dzieł.

Wśród jego osiągnięć znajdują się także współautorstwo cennych monografii, takich jak Ptaki Śląska wydana w 1991 roku oraz Ostoje ptaków w Polsce, która ukazała się w 1994 roku. Nie ogranicza się jednak jedynie do prac zbiorowych, gdyż wrote monografie poświęcone konkretnym gatunkom, w tym Wodniczka z 2020 roku oraz Trzciniak z 2021 roku.

W 2023 roku wydał również podręcznik o biologii ptaków, który stanowi cenną pomoc dla studentów i pasjonatów ornitologii. Jego osiągnięcia obejmują także autobiograficzną książkę Wśród ptaków i ludzi z 2015 roku, w której dzieli się osobistymi refleksjami na temat swojej kariery i miłości do ptaków.

Dodatkowo, Andrzej Dyrcz jest autorem rozdziału dotyczącego ptaków w wielotomowym dziele Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków, a także współpracował przy 11 tomie Handbook of the Birds of the World, co dodatkowo podkreśla jego wkład w rozwój wiedzy o ptakach.

Odznaczenia

W 2003 roku Andrzej Dyrcz został uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

---

Oceń: Andrzej Dyrcz

---