Studnia Trzech Braci

---

Podanie o założeniu Cieszyna

Na altanie Studni Trzech Braci znajduje się tekst, którego łacińska wersja jest znana jako chronostych. Głosi on, że:

Roku 810 wiaropodobne założenie miasta Cieszyna przez synów Leszka III, króla polskiego. Trzej bracia książęta, Bolko, Leszko i Cieszko, zeszli się po długiej wędrówce przy tym źródle i ciesząc się, zbudowali na pamiątkę miasto, które miano Cieszyn otrzymało.

Nie ma dokładnych informacji dotyczących okresu powstania tego podania o założeniu Cieszyna. Wiele osób z kręgów historyków uważa, że mogło ono powstać w połowie XIX wieku, w kontekście Wiosny Ludów, wśród polskich działaczy narodowych zamieszkujących Śląsk Cieszyński. Takie podanie miało na celu ukazanie, że nazwa miasta pochodzi od polskiego słowa „cieszyć”.

Współczesne badania jednak potwierdzają, że zarówno to podanie, jak i związana z nim idea etymologii nazwy Cieszyna są wątpliwe. Pomimo tych kontrowersji, za symboliczną datę powstania miasta uznaje się rok 810, zgodnie z treścią powyższego podania. W rzeczywistości, dokładna data założenia Cieszyna jest trudna do ustalenia, gdyż najstarsze znane wzmianki o tym mieście pochodzą z roku 1155. Dodatkowo, analizy archeologiczne ujawniają znacznie wcześniejsze oznaki osadnictwa w obrębie współczesnego miasta.

Należy również dodać, że niektórzy badacze za początek istnienia Cieszyna praktykują uznanie założenia grodziska przez plemię Gołęszyców, znanego jako Stary Cieszyn lub Cieszynisko, które znajdowało się kilka kilometrów na północ od dzisiejszego centrum Cieszyna.

Historia studni

Studnia Trzech Braci, będąca nie tylko ważnym elementem infrastruktury Cieszyna, ma bogatą historię sięgającą prawdopodobnie średniowiecza. Służyła niegdyś mieszkańcom oraz pobliskiemu browarowi jako źródło wody, co świadczy o jej znaczeniu w dawnych czasach. Choć trudno ustalić dokładny moment, w którym zaczęto kojarzyć ją z legendą o założeniu miasta oraz nazwą Trzech Braci, to jednak już w połowie XIX wieku podjęto działania mające na celu jej renowację.

Inicjatywa Pawła Stalmacha z lat 60. XIX wieku zaowocowała odbudową studni, a w 1868 roku została ona otoczona żeliwną altaną, która powstała w hucie w Trzyńcu. Ta nowa konstrukcja, o wysokości około 3 metrów, przybrała formę graniastosłupa z sześciokątną podstawą. Jej ażurowe ściany boku dodają lekkości, a blaszany, ostrosłupowy dach wieńczy całość. Warto zauważyć, że z trzech bocznych ścian, tylko jedna była otwarta, opierając się na solidnych żeliwnych filarach.

Wewnątrz altany umieszczono tablice z tekstem legendy, napisane w trzech językach: polskim, łacińskim oraz niemieckim. Niestety, po zakończeniu II wojny światowej pozostały jedynie napisy w polskim i łacińskim, podczas gdy niemieckie zakryto płaskorzeźbą upamiętniającą to wydarzenie, stworzoną przez cieszyńskiego artystę Jana Raszkę.

Ostatni remont w 2023 roku przywrócił studni trzy oryginalne napisy, co sprawiło, że stała się ona ponownie popularnym miejscem wśród mieszkańców i turystów. Po zainstalowaniu tych historycznych artefaktów, struktura stała się jeszcze bardziej atrakcyjna.

Obecnie, Studnia Trzech Braci to jeden z charakterystycznych symboli Cieszyna, chętnie odwiedzany przez turystów. Znajduje się ona na stromej, brukowanej kocimi łbami uliczce o tej samej nazwie, położonej pomiędzy ulicami Śrutarską i Sejmową.

---

Oceń: Studnia Trzech Braci

---