Stanisław Filasiewicz, urodzony 28 kwietnia 1881 roku w Cieszynie, to postać, która zapisała się w historii polskiej architektury. Jego działalność i twórczość miały znaczący wpływ na rozwój tego zawodu w Polsce. Zmarł, przypuszczalnie po 15 sierpnia 1944 roku, również w Cieszynie.
Był on nie tylko architektem, ale również osobą, która aktywnie uczestniczyła w rozwoju lokalnych społeczności, ale też miała ambicje zarówno artystyczne, jak i techniczne, co jest typowe dla architektów jego epoki.
Biogram
Stanisław Filasiewicz był synem Hilarego oraz Bronisławy z Weychertów. W latach 1901–1907 rozpoczął swoje studia od filozofii i prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Po tym czasie kontynuował edukację na kierunkach architektura oraz inżynieria, uczęszczając na Politechnikę w Zurychu oraz na Wydział Architektury Politechniki Lwowskiej.
Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę jako architekt rządowy w Galicji. W okresie I wojny światowej aktywnie działał w polskich organizacjach z siedzibą w Szwajcarii. W 1919 roku zaangażował się w pracę Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu. Po powrocie do Polski, w latach 1922–1923, kierował biurem projektowym Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
Od 1924 roku, aż do wybuchu II wojny światowej, był kierownikiem biura projektowego Banku Polskiego w Warszawie. W tym czasie zaprojektował wiele budynków oddziałów bankowych, zlokalizowanych w takich miastach jak Brześć nad Bugiem, Bielsko, Gdynia, czy Ostrów Wielkopolski. Zapewnił również domy dla pracowników banku w Warszawie, między innymi przy zbiegu ulic Czerniakowskiej, Wilanowskiej oraz Okrąg, a także w Wilnie, Sosnowcu, Kielcach i Łodzi. Jego architektura rozwijała się od klasycyzmu akademickiego ku nowoczesnym formom klasycyzmu i modernizmu.
Zrealizowana budowla w Łodzi
- Dom pracowników Banku Polskiego przy ul. Wierzbowej 40, róg ul. prez. Gabriela Narutowicza 80/82, 1929–1933 – był to jeden z kluczowych gmachów w mieście, powstałych wokół 1930 roku, który stanowił pomost pomiędzy architekturą z lat 20. a bardziej eleganckimi kamienicami lat 30. XX wieku.
Przypisy
- Günter Meissner: Eberhard Kasten: Allgemeines Künstlerlexikon: Die bildenden Künstler aller Zeiten und Völker. T. 39: Ferrari d’Orsara – Filippi. Saur, 2003, s. 489. [dostęp 25.05.2015 r.]
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta–Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 163.
- a b c d Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska: rys historyczny: informacje. Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 94.
- a b Stanisław S. Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1983, s. 176.
Oceń: Stanisław Filasiewicz