Eduard August Schroeder


Edward August Schroeder, znany również jako Eduard August Schroeder, to postać, która odgrywała istotną rolę w historii regionu Cieszyna. Urodził się 25 maja 1852 roku w Cieszynie i zmarł 16 lutego 1928 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek jako prawnik, ekonomista oraz działacz społeczny. Tak zwany socjalizm prawa był jego sztandarowym osiągnięciem, które stało się inspiracją dla wielu jego współczesnych i przyszłych pokoleń.

Jego rodzina miała korzenie fryzyjskie, które sięgają końca XVIII wieku, kiedy to przenieśli się do monarchii Habsburgów. Przodek Eduarda, Jan, osiedlił się w Cieszynie, co stwarzało dla młodego Schroedera grunt do rozwoju w tym regionie. Eduard był najstarszym synem Edwarda, kupca, oraz Marii z domu Girtler, co zapoczątkowało jego zapędy intelektualne i twórcze.

Po ukończeniu Szkoły Głównej oraz katolickiego gimnazjum w Cieszynie, jego edukacja kontynuowana była w Bawarii oraz na Węgrzech. W 1874 roku, pod pseudonimem „Edward August von der Olsa”, wydał tomik wierszy zatytułowany tropfen aus Mimer, co zapoczątkowało jego karierę literacką. W 1879 roku powrócił na stałe do Cieszyna, gdzie otworzył księgarnię oraz biblioteczkę, co przyczyniło się do popularyzacji literatury w mieście. Jego pasja do czytelnictwa zaowocowała także działalnością wydawniczą, w ramach której wydał książkę dotyczącą setnej rocznicy pokoju cieszyńskiego.

Edukacja oraz kultura były dla Schroedera priorytetowe. Jako inicjator i współorganizator Śląskiej Krajowej Wystawy Przemysłowej i Rolniczej w 1880 roku, utworzył forum dla lokalnych twórców i przedsiębiorców. W ramach wystawy został zaprezentowany utwór „Mein Schelsien” (Mój Śląsk), którego był autorem.

Po śmierci ojca, Schroeder sprzedał swoją księgarnię w 1883 roku i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Wiedeńskim. Po ich ukończeniu odrzucił możliwość wykładania w Waszyngtonie i powrócił do Cieszyna, gdzie otworzył prywatną szkołę handlową. Ta instytucja szybko zyskała renomę i stała się jedną z najważniejszych szkół w regionie.

Jego działalność społeczną rozszerzała również jego zaangażowanie w różne organizacje. Był założycielem Towarzystwa Łowieckiego i Rybackiego, a także członkiem Rady Miejskiej w Cieszynie w latach 1897-1903. Działał w Radzie Szkolnej oraz Komorze Handlowej i Przemysłowej w Opawie, co dowodziło jego wpływu na życie gospodarcze i społeczne regionu.

Eduard August Schroeder prowadził także aktywną działalność naukową. Jego prace przyniosły mu uznanie, w tym książkę „Prawo wolności” (Das Recht der Freiheit), która została przetłumaczona na wiele języków, w tym angielski i japoński. Jego myśli i idee miały wpływ na poglądy znanego amerykańskiego prezydenta Woodrowa Wilsona, co potwierdza jego międzynarodowe oddziaływanie.

Jako mieszkaniec Cieszyna, Schroeder był świadomy swojego niemieckiego pochodzenia, jednak nie unikał krytyki ze strony niektórych polskich publicystów, co wpływało na jego sposób postrzegania tożsamości lokalnej. Podkreślał unikalność Śląska Cieszyńskiego, nawiązując do jego bogatej historii i kultury. Po upadku Austro-Węgier, stał się zwolennikiem idei „Śląsk dla Ślązaków”, co najlepiej odzwierciedla jego broszura opublikowana w 1919 roku, zatytułowana „Memoriał na temat samostanowienia cieszyńskiego kraju”.

Publikacje

W autorstwie Eduarda Augusta Schroedera znajdują się liczne osiągnięcia literackie, które łączą w sobie różnorodne aspekty wiedzy oraz doświadczeń. Jego prace obejmują zarówno poezję jak i prace naukowe, a każda z nich wnosi istotne informacje na temat różnych dziedzin. Poniżej przedstawione zostały jego najważniejsze publikacje:

  • Tropfen aus Mimer (1874) – tomik wierszy,
  • Dzieciątko (Christkindl) (1879),
  • Przedsiębiorstwo i zysk przedsiębiorcy (Das Unternehmen und der Unternehmergewinn von historischen, theoretischen und praktischen Standpunkt) (1884),
  • Nauka o gospodarstwie ludowym (Die Volkswirtschaftslehre) (1885) – w drugim wydaniu książka ukazała się pod tytułem Ekonomia polityczna (Die politische Ökonomie),
  • Prawo w błędnym rozumieniu (Das Recht im Irrenwesen) (1890),
  • Prawo w porządku rodzajowym (Das Recht in der geschlechtlichen Ordnung) (1893),
  • Prawo gospodarki (Das Recht der Wirtschaft) (1896),
  • Prawo wolności (Das Recht der Freiheit) (1901),
  • Zur Bezeichnung pommerscher Münztypen des 16. und 17. Jahrhunderts (1913),
  • Memoriał na temat prawa samostanowienia cieszyńskiego kraju (Denkschrift zum Selbstbestimmungsrechte des Teschner Landes) (1919).

Przypisy

  1. M. Bogus, Kotulowie i ich działania oświatowe na Śląsku Cieszyńskim w XIX i XX wieku, Ostrava 2006 r., s. 159.
  2. J. Spyra, Uczony spod Beskidów, s. 96, podaje, że Schroeder zmarł w swojej kamienicy na Rynku w Cieszynie. Biografický slovník Slezska a severní Moravy. Nová řada pod red. M. Myški, seš. 6 (18), Ostrava 2005 r., s. 127.
  3. J. Spyra, Uczony spod Beskidów, s. 96; J. Golec, S. Bojda, Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 2, s. 205.
  4. J. Spyra, Uczony spod Beskidów, s. 94-96; J. Golec, S. Bojda, Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 2, s. 204.
  5. J. Spyra, Główne kierunki rozwoju szkolnictwa na Śląsku Cieszyńskim w XIX w. i na początku XX w. w świetle ustawodawstwa i statystyk, w: Książka – biblioteka – szkoła w kulturze Śląska Cieszyńskiego. Materiały z konferencji naukowej Cieszyn 4–5 listopada 1999 r. pod red. J. Spyry, Cieszyn 2001 r., s. 215.

Pozostali ludzie w kategorii "Prawo i sprawiedliwość":

Anna Łabno | Leonard Demel von Elswehr | Leszek Ogiegło

Oceń: Eduard August Schroeder

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:16